Leidsche Rijn is een beeldenpark rijker. Aan de rand van Utrecht breidt de olievlek van huizen en flats zich uit. Kunst is hier ingezet als strategie bij de verstedelijking. Beter bekend als Beyond heeft Leidsche Rijn tien jaar lang geprofiteerd van kunstinitiatieven. Sommigen werden gewaardeerd anderen nauwelijks opgemerkt. Na tien jaar wordt Beyond opgeheven maar de stichting laat wel haar sporen na in de vorm van twaalf grote beelden. 11 September was de feestelijke opening. Sommige beelden zijn nog niet af zoals de Escher-achtige uitkijktoren Observatorium van Lucas Lenglet. In oktober is de opening en kan het publiek naar boven klimmen. Het geluidskunstwerk van Rob Voerman gaat heel mooi op in zijn omgeving. Een lichtbaken en ruïne of is het een podium?

De installatie Rituele Depositie van Mathilde ter Heijne toont persoonlijke objecten van bewoners in kokers. Zij heeft intensief samengewerkt met de bewoners van Leidsche Rijn.  En daar schort het ook wel eens aan. Voor de Wood Chapel van William Speakman, een prachtig bouwwerk van hout, moest een perenboom van 150 jaar oud flink gesnoeid worden. De eigenaar en bewoonster die al 60 jaar daar woont was daar erg door aangeslagen. Het controversiële beeld Barricade van Fernado Sánchez Castillo is zelfs geplaatst zonder instemming van de bewoners. Zijn opeengestapelde autowrakken roepen niet alleen weerstand op maar ook heftige emoties. Castillo wilde letterlijk een barricade opwerpen en grijpt terug op woelige actietijden en studentenopstanden in 1968 in Parijs en Turijn. Tijdens de opening werd de fik erin gestoken waardoor een geblakerd beeld achterbleef. Zijn beeld (opeengestapelde Citroën, een Fiat 500, een Vespa, autobanden en vlaggen – allen in brons gegoten) blokkeert de Beukenstrip, een belangrijke doorgangsweg in het park. De achtergrond en inspiratiebron begrijp ik maar de locatie vind ik vreemd. Het contrast van zijn beeld met de nieuwbouw van Leidsche Rijn zou prachtig zijn. Maak maar een beetje roering in zo’n slaperige voorstad. Maar de barricade staat in een oud stukje Vleuten, een klein dorp waar iedereen elkaar kent met oude noten-, peren- en appelbomen die daarvoor gesnoeid of totaal omgehakt zijn. De verontwaardiging bij deze bewoners is groot. Ze zijn aangeslagen en ergeren zich aan de zwart geblakerde kleur van het beeld. Het brons schijnt na verloop van tijd te verkleuren maar de bewoners zijn daar sceptisch over. Bovendien ergeren ze zich aan de 15 miljoen euro die het hele beeldenpark gekost heeft. Een impressie van een bewoner die ‘not amused’ is met deze kunstuiting: “Ik was onlangs even aan het wandelen door het park en zag twee mannen harken vlakbij de 'Barricade'. Een oude man en een jonge jongen. Ik vroeg  wat ze van het kunstwerk vonden. Die oude man zegt: ‘Ik lig hier vannacht wakker van mevrouw.’ Ik lachte want ik dacht dat hij een grapje maakte. Toen zei hij dat hij hier maar één dag hoefde te werken en morgen weer ergens anders, maar dat dit zo indrukwekkend was dat hij er stil van werd. Hij vertelde dat het hem aan de oorlog deed denken en niet begreep dat zoiets afschuwelijks wat doet denken aan oorlog in een wandel-recreatiepark komt. Ik zei’ sorry’ en toen zei hij: ‘Maar mevrouw,  ik ben al oud en ik ben blij als mijn vrouw vanavond de aardappelen weer op tafel heeft.’

Voor wie het zelf wil zien en ervaren Beeldenpark Leidsche Rijn is dagelijks toegankelijk en strekt zich uit over een groot, groen gebied. Heerlijk uitwaaien met de hond of de kinderen op een saaie zondagmiddag. Voor de route zie  www.beyondutrecht.nl