Geweld, meditatie en onthechting
Geestelijken die blote vrouwen onder hun kazuifels verstoppen en zich laten pijpen; yogi’s die zich door slangen laten wurgen, zwoele meisjes die zich door kikkers laten bevredigen met opzwepende klanken. Het zijn zomaar wat scènes uit de stop-motion animatievideo’s van Nathalie Djurberg. Deze jonge Zweedse kunstenaar heeft een solo-tentoonstelling in Boymans. Componist en vriend Hans Berg geeft bodem aan de beelden met zijn zelf gecomponeerde symfonische muziek. Een spannend duo dat wereldwijd tentoonstellingen heeft en in 2009 de Zilveren Leeuw in de wacht sleepte op de Biënnale van Venetië.
Het is een beetje donker in de zaal van Boymans. Rechts kijk ik aan tegen grote stroken gekleurd papier die Nathalie Djurberg op de ramen heeft geplakt. Het maakt onderdeel uit van de tentoonstelling en tovert mooie banen gekleurd licht op de vloer. Toch vind ik het wat knullig gemaakt. Een beetje plak- en knipwerk. Maar misschien past het bij haar stijl. Ook haar poppen zijn zelf gemaakt en ruw afgewerkt maar stralen een enorme kracht uit. Puur, oer en authentiek staan een veertigtal beelden uitgestald in vitrines in de meest vreemde posities of yoga-houdingen. Hangend aan een boom, liggend op de rug, in de kat-positie ‘catstretchter’ met spijkers in het lijf geslagen. Dit is lijden. Het is een stevige opmaat naar de video’s die rondom vertoond worden op grote schermen. De titelvideo Snakes Knows it’s Yoga laat een yogi-mannetje zien met lange haren die pogingen doet te mediteren. Deze worden elke keer ruw verstoord door een slang die om hem heen kronkelt en de yogi op het laatst wurgt. De yogi weet echter niet van ophouden en gaat stug door ook al worden zijn ledematen ruw uit elkaar getrokken. De stugge yogi bekoopt het met de dood. Het is indringend en beangstigend om te zien. Djurberg slaagt er goed in om met eenvoudige klei-animaties zulke heftige emoties op te roepen. Nog sterker is dat in de animatie Untitled waarin een wulpse vrouw speelt met een kikker. De rode lippen van de vrouw zijn zwoel en dik en haar hele gestalte roept de associatie op met een seksbom. Hoe de vrouw de kikker benadert en hem over haar billen laat glijden, met haar tong zijn huid probeert te likken roept onmiskenbaar geile gevoelens op. De beelden brengen je naar je eigen donkere krochten en stimuleren je fantasie. In sjamaanse culturen in Midden Amerika worden padden verleid door sjamanen. Ze likken de hallucinerende stof van hun wrattige paddenhuid om in hogere sferen te komen. De video toont vooral de erotische beelden van het likken. Ja, een rode tong van klei kan heel opwindend zijn. De krachtige illusies die Djurberg schept met haar eenvoudige klei-animaties zijn heel indringend door de suggesties van bloed, geweld, rondvliegende ledematen, wormen en andere angstaanjagende dieren. De muziek ondersteunt de beelden met opzwepende ritme’s of zoet getingel.
‘Snakes Knows it’s Yoga’ met werk van Nathalie Djurberg en muziek van Hans Berg is nog te zien t/m 1 mei inmuseum Boymans, Rotterdam.
De Pindakaasvloer van Wim T. Schippers kun je nog t/m 29 mei zien. Het stinkt behoorlijk.