Leiden staat sinds kort weer op de kaart voor mij. Zoonlief verhuisde voor zijn master astronomie van Utrecht naar Leiden. Zo is er een goede reden om dit leuke, pittoreske stadje vol grachtjes vaker te bezoeken. Zo ben ik lekker aan het lunchen met zoon aan de gracht op het Vlot uitkijkend over de zeilschepen. Het uitzicht is prachtig en het broodje zalm smaakt goed. Wat is het personeel hier aardig! In de middag bezoek ik met een oude schoolvriend de tentoonstelling If Things Grow Wrong. Na een warme thee in café Het Laken stappen we in de monumentale 'Laecken-Halle' uit 1640. Binnen deze prachtige gewelven van de Lakenhal werden vroeger de mooiste lakens van het fijnste katoen gekeurd en van een loodje voorzien.

Maar we komen niet voor de lakens, we komen om een blik in de spiegel te werpen. Op onze cultuur van groter, beter, sneller. De hele economie is gespitst op groei. Iedereen doet er op zijn eigen manier dapper aan mee. Een snellere smartphone, de 23e nieuwe jurk, het 88e paar sneakers, de derde vlucht naar Ibiza, weer een stuk vlees op tafel; we lijden collectief aan groeiverslaving. We voelen hoe het anders moet maar hoe dan? We weten het niet. Verwacht van deze tentoonstelling niet het antwoord. Wel zijn er ideeën en verhalen in beeld gebracht die tot denken stemmen. Vijftien verschillende perspectieven die een richting aangeven. De tentoonstellingsmakers steken de hand in eigen boezem en hebben materialen van eerdere tentoonstellingen hergebruikt. Ook als museum is het mogelijk om bewustere keuzes te maken.

Future fossils is zo'n voorbeeld van anders kijken naar je eigen tijd waarin de welvaart van de mens de toon aangeeft. We laten diepe sporen na op onze planeet. In de verre toekomst zal niemand deze versteende objecten herkennen. Ze transformeren in onherkenbare fossielen met zwemvliezen en schoenopspanners. Een gieter? Een kleerhanger? De kunstenaars stimuleren ons om na te denken over de impact van onze constante behoefte aan nieuwe spullen. Prachtig en creatief in beeld gebracht met versteende objecten die vervreemding oproepen maar ook een stille lach.
Kim van den Belt ontwerpt prachtige lampen om de CO2-uitstoot te minimaliseren. Bij gebruik neemt het filter CO2 op en laat zuurstof vrij. Na enkele maanden kan er zelfs geoogst worden: biomassa waarmee je biodiesel of glas kunt maken. Een mooi sieraad in huis en nul op de CO2-teller. Dat is pas innovatief. Interessant is de wereld van preppers waarop de schijnwerper gericht wordt. Zij zien de ramp aankomen en kiezen eieren voor hun geld. Nou ja, beter zijn stormlucifers, zilvervliesrijst en rode kool in pot omdat daar zoveel vitamine C in zit. Gedroogde abrikozen zijn ook geliefd en de vuurboog om zelf vuur mee te kunnen maken gaat ook in de opslag net als het gasmasker. 

Een ander perspectief is dat van de inheemse volken. De meesten zijn vakkundig om zeep gebracht, gekoloniseerd of gekerstend. Toch leven er nog zesduizend verschillende inheemse culturen. Zij vormen slechts 5% van de wereldbevolking maar zorgen samen voor 80% van de biodiversiteit. Misschien ligt de oplossing wel in de kennis van inheemse volkeren. Hun kennis en wijsheid heeft de tand des tijds doorstaan en is al tienduizenden jaren oud. Onze destructieve manier van leven is daarbij een piepkuiken. De inheemse wijsheid kan een alternatief zijn voor onze behoefte aan meer, groter en beter en de verwoesting die daaruit voortvloeit. De tentoonstelling If Things Grow Wrong is nog t/m 20 maart te zien in de Lakenhal Leiden.